(6 februari 2023)
Een van de insecten die in ons huis overwintert, is de grauwe schildwants. Zo nu en dan zien we er een. Een mooi moment om zo’n beestje wat nader te bekijken, want het zijn trage dieren die niet zo maar wegvliegen.
Wantsen zijn insecten en hebben twee paar vleugels: de grotendeels verharde voorvleugels zijn taai en dik en de achtervleugels zijn vliesachtig. Ze lijken wel wat op kevers, maar wantsen zijn over het algemeen platter. Het belangrijkste verschil is dat bij wantsen de voorvleugels elkaar kruisen, terwijl bij kevers de vleugels naast elkaar liggen. Nog een verschil is dat kevers larven hebben. Wantsen niet. Nadat een wants uit het ei is gekomen, doorloopt het vier of vijf nimfenstadia. Nimfen hebben geen vleugels. De overwinteraars zijn volwassen exemplaren.
Er bestaan heel verschillende soorten wantsen: kleine en grote; ronde, lange en smalle. Je hebt plantetende en rovende wantsen (zoals de bedwants). In totaal komen in Nederland zo’n 640 soorten wantsen voor, verdeeld over 24 families landwantsen en 12 families water- en oppervlaktewantsen. Een van de families onder de landwantsen zijn de schildwantsen, met 38 soorten in Nederland.
Kenmerkend voor de schildwantsen zijn de vijfledige antennes. Verder is hun steeksnuit vierledig (kun je niet zien op de foto’s) en hun poten drieledig. Als je zo van bovenaf bekijkt, is hun lichaam ongeveer schildvormig. Schildwantsen worden ook wel stinkwantsen genoemd. Bij bedreiging scheiden ze een vies stinkende vloeistof uit waarvan de geur nog lang aan je handen blijft hangen.
Veel schildwantsen worden gezien als ‘plaaginsecten’, omdat ze zich voeden met allerlei planten, ook met voedselgewassen voor de mens. De grauwe schildwants voedt zich met name met plantensappen van houtachtigen, zoals kers, meidoorn, lijsterbes, hazelaar, iep, braam en klimop. Hij zuigt ook uit dode insecten.
Soms komen er weer nieuwe soorten in Nederland, zoals de bruingemarmerde schildwants uit Azië. Deze exoot lijkt erg op de grauwe schildwants en beide overwinteren ze in huizen. De bruingemarmerde schildwants richt schade aan in de fruitteelt doordat ze fruit aanprikken.
De grauwe schildwants zag ik afgelopen tijd meerdere malen in ons huis. Zaterdag zag ik buiten op een linde de snuitkeverschildwants (onderaan rechts), een rover die kevers en hun larven eet. Daarnaast zie je de pyamaschildwants; deze leeft op schermbloemigen en zag ik afgelopen zomer in de Achterhoek op wilde peen. De groene is de groene schildwants, een algemeen voorkomende soort van bosranden en struwelen. En tenslotte links onderaan: de andoornschildwants, een vrij kleine soort die leeft op lipbloemigen.
Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats: .
𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘦𝘪𝘴-𝘯𝘦𝘥𝘦𝘳𝘭𝘢𝘯𝘥.𝘯𝘭, 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘕𝘢𝘵𝘶𝘳𝘦 𝘛𝘰𝘥𝘢𝘺
Ineke Bams 