(18 maart 2023)
Tot onze favoriete planten horen ook de sleutelbloemen. En dan denken we niet aan de bontgekleurde gekweekte soorten, maar aan de drie inheemse: echte sleutelbloem, stengelloze sleutelbloem en gulden sleutelbloem. Onze ‘liefde’ voor sleutelbloemen hangt ook samen met de plekken waar ze groeien; plekken met mooie voorjaarsvegetaties. Voor wie alle drie de soorten vlak bij elkaar wil zien: in maart-april kun je ze zien bloeien in de heemtuinen (o.a. Thijssepark) in Amstelveen. Uiteraard hebben we ze ook alle drie in onze tuin staan.
Sleutelbloemen zijn een van de eerste bloeiers in het voorjaar en vandaar de Latijnse geslachtsnaam ‘Primula’. Wilde sleutelbloemen in onze omgeving hebben allemaal gele bloemen terwijl de soorten uit de bergen wit, roze, violet of blauw zijn. Dat heeft te maken met de voorkeur van de bestuivers. Bij ons zijn dat overwegend bijen, in de bergen vlinders. De naam ‘sleutelbloem’ verwijst naar de vorm van de bloeiwijze die op een sleutelbos lijkt (vooral te zien bij de slanke en gulden sleutelbloem). De plant wordt ook wel Sint-Petruskruid genoemd: Petrus zou als bewaker van de hemel zijn sleutelbos op aarde hebben laten vallen en op die plek groeide de eerste sleutelbloem.
De bladeren van sleutelbloemen staan altijd in een wortelrozet en zijn behaard en zien er een beetje kreukelig uit. De bloemen staan in schermen met vijf tot tien bloemen per scherm. Welke insecten de meest effectieve bestuivers zijn, is niet bekend. Er worden veel verschillende soorten op sleutelbloemen aangetroffen: sachembij, wolzwevers, hommels, zweefvliegen, vlinders, tripsen en allerlei kleine kevertjes. De planten zijn voedselplant voor de uilvlinder en voor een mineervliegje.
Rechtsonder zie je de 𝘨𝘶𝘭𝘥𝘦𝘯 𝘴𝘭𝘦𝘶𝘵𝘦𝘭𝘣𝘭𝘰𝘦𝘮 (ook bekend onder de naam echte sleutelbloem). Dit is een soort van vochtige kalkrijke graslanden. In de gele bloemen zitten oranje vlekken. Links zie je de 𝘴𝘭𝘢𝘯𝘬𝘦 𝘴𝘭𝘦𝘶𝘵𝘦𝘭𝘣𝘭𝘰𝘦𝘮, met bleekgele bloemen. Hij komt van nature op vochtige bodems voor in Zuid-Limburg en het oosten van het land en heeft een voorkeur voor slibrijke bodems. Bij de 𝘴𝘵𝘦𝘯𝘨𝘦𝘭𝘭𝘰𝘻𝘦 𝘴𝘭𝘦𝘶𝘵𝘦𝘭𝘣𝘭𝘰𝘦𝘮, rechtsboven, staan de bloemen in een zittend scherm. Hij komt van nature voor in de duinen en Drenthe. Sleutelbloemen zijn ook aangeplant als stinzenplant op landgoederen, bijvoorbeeld langs de Vecht in Kennemerland. Ook kennen we ze als tuinplant. Ze zijn alle drie zeldzaam.
Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats.
𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘕𝘦𝘥𝘦𝘳𝘭𝘢𝘯𝘥𝘴𝘦 𝘖𝘦𝘤𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘴𝘤𝘩𝘦 𝘍𝘭𝘰𝘳𝘢, 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘝𝘦𝘳𝘴𝘱𝘳𝘦𝘪𝘥𝘪𝘯𝘨𝘴𝘢𝘵𝘭𝘢𝘴
Ineke Bams 