Soort van dag 91: Trentepohlia

(1 april 2023)

Afgelopen vrijdag zag ik bij Boeschoten op de Veluwe een knaloranje boomstam. Ik zie wel eens vaker bomen met oranje ‘aanslag’ op de stam (zoals op de foto rechts onder), maar niet eerder zoveel en zo intens oranje als op deze dode naaldboom. Het gaat om draadvormige groenwieren (algen), behorend tot het geslacht Trentepohlia. Op internet kom je namen tegen als oranje boomalg, Portugese (rode) alg en oranjerood groenwier. De verschillende soorten schijnen alleen microscopisch van elkaar te onderscheiden te zijn. Dus ik houd het maar bij de wetenschappelijke geslachtsnaam Trentepohlia. Trentepohlia-soorten vind je niet alleen op boomstammen en struiken, maar ook op vochtige rotsen. Sommige soorten leven in symbiose met een schimmel in korstmossen.

Groenwieren zijn verwant aan planten. Ze hebben bijvoorbeeld ook bladgroen, maar ze hebben geen vaatbundels. Sommige groenwieren leven als eencellige, andere komen in kolonies voor.
De opvallende oranjebruine kleur zijn carotenen en die verbergen het groene bladgroen. Carotenen zijn kleurstoffen die bijvoorbeeld wortels en tomaten hun kleur geven. Het zijn carotenen die in de herfst bladeren hun mooie kleuren geven als het bladgroen wordt afgebroken. Carotenen spelen een belangrijke rol bij de fotosynthese (het proces in een plant waarbij met behulp van bladgroen onder invloed van licht suikers en zuurstof worden gevormd). Carotenen geven de opgevangen energie door aan het bladgroen. Ook beschermen carotenen het bladgroen tegen schadelijke gevolgen van UV-stralen.

Het is een beetje zoeken naar informatie over Trentepohlia. Het zouden warmteminnende groenwieren zijn die de laatste decennia massaal toenemen. Dat geldt ook voor de korstmossoorten waarin ze voorkomen. Het zou dus te danken zijn aan klimaatverandering dat we op steeds meer plekken bomen met oranje algenaanslag zien. Ik blijf nog wel met wat vragen zitten. Waarom zit de ene boomstam vol en ontbreekt het op de andere (ook als het om dezelfde soort gaat)? En zijn er ook beestjes die van deze algen eten?

Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats.

𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘍𝘢𝘤𝘦𝘣𝘰𝘰𝘬𝘨𝘳𝘰𝘦𝘱 𝘋𝘦𝘵𝘦𝘳𝘮𝘪𝘯𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘷𝘢𝘯 𝘱𝘭𝘢𝘯𝘵𝘦𝘯 𝘦𝘯 𝘥𝘪𝘦𝘳𝘦𝘯, 𝘥𝘪𝘦𝘳-𝘦𝘯-𝘯𝘢𝘵𝘶𝘶𝘳.𝘪𝘯𝘧𝘰𝘯𝘶.𝘯𝘭, 𝘕𝘢𝘵𝘶𝘳𝘦 𝘛𝘰𝘥𝘢𝘺