Soort van dag 3: meerkoet

(3 januari 2023)

In weilanden en op grote wateroppervlakken zie je nu grote groepen meerkoeten. Deze watervogel wordt vaak ten onrechte ‘eend’ genoemd. Als je goed kijkt, zie je dat het echt een heel ander soort watervogel is. Meerkoeten zijn verwant aan rallen en waterhoentjes (over die laatste een andere keer).

Mannetjes en vrouwtjes zien er gelijk uit. Hun veren zijn donkergrijs-zwart. Ze hebben een witte bles, een witte snavel met een zweem roze en rode ogen. De grote poten zijn blauwgroen met gespreide zwemlobben. Hiermee kunnen ze over water en waterplanten rennen. Hier hoor je het geluid dat ze maken.

Meestal zie je ze dobberend, zwemmend of duikend. Maar ze kunnen ook goed vliegen. Dat doen ze ’s nachts als ze grote afstanden moeten afleggen.

De meerkoet voedt zich hoofdzakelijk met waterplanten, weekdiertjes en waterinsecten. Ook eten ze zaden, gras en bessen.

In Nederland is de meerkoet een algemene broedvogel, met zo’n 140.000 broedparen. Vanaf half maart leggen ze de eerste eieren. Ze hebben twee tot drie nesten in een jaar. Per keer kunnen ze vijf tot tien eieren leggen. Maar de jongen worden niet allemaal groot. Er liggen veel rovers op de loer. Ik zag zo eens in drie dagen tijd het aantal van vijf jongen teruglopen tot één.

Tijdens het broedseizoen verdedigen meerkoeten hun territorium fel tegen indringers. Dat kunnen de buurmeerkoeten zijn maar ook andere watervogels. Daarbij kunnen ze behoorlijk ‘gemeen’ zijn: ik heb eens gezien dat ze de pulletjes van een eend verdronken. Vanwege dit gedrag houden sommige mensen niet van meerkoeten.

Het nest van een meerkoet bestaat uit riet en waterplanten. In de stad gebruiken ze ook afval. In de film De Wilde Stad zit een aandoenlijk fragment van hoe een paartje meerkoet hun eerste nest bouwt.

Vanaf augustus gaan meerkoeten groeperen: ze zitten dan met honderden bij elkaar en foerageren dan voornamelijk op weilanden. In de winter worden de groepen aangevuld met honderdduizenden doortrekkers en wintergasten. Als het gaat vriezen, zitten de meerkoeten bij elkaar in een wak. Dan kunnen we ze goed van dichtbij bekijken.

Helaas vallen er in de winter vaak verkeersslachtoffers. Bij ons op de dijk zien we dat bij vorst als ze op de weg gaan zitten. Maar ook in het voorjaar als ze hun eerste nest gaan maken.

Hier lees je waarom ik elke dag over een soort schrijf.

𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘷𝘰𝘨𝘦𝘭𝘣𝘦𝘴𝘤𝘩𝘦𝘳𝘮𝘪𝘯𝘨.𝘯𝘭