(2 februari 2023)
Vandaag is het World Wetlands Day. Dit is een initiatief van de Ramsar-organisatie. In de Iraanse stad Ramsar werd op 2 februari 1971 een internationaal verdrag gesloten om watergebieden te beschermen, in het bijzonder als verblijfsgebied voor watervogels. Het is daarmee het oudste internationale verdrag voor natuurbescherming.
Op deze dag zet ik daarom een vogelsoort in de spotlights die juist in de winter gebonden is aan Nederlandse waterrijke graslanden: de smient. De eerste arriveren in september, in april zijn de meeste weer uit ons land vertrokken. De grootste aantallen zijn in december/januari waar te nemen. Daarbij gaat het om honderdduizenden exemplaren. Deze broeden in Noord-Scandinavië en Siberië. In de zomer verblijven hier slechts enkele tientallen.
Mannetjes hebben lichtgrijze bovendelen met een kastanjebruine kop met geel voorhoofd. Vrouwtjes zijn egaler bruin. Ze hebben een korte grijze snavel. Ze eten vooral gras en waterplanten.
Ook in de graslanden en sloten achter ons huis zitten ze (zie foto’s). Voor ons begint het winterhalfjaar met de komst van de smient (en eindigt met de komst van de grutto). Zowel overdag als ’s nachts horen we hun typerende geluid. Overdag zitten ze op het water van de wetering en de brede sloten. ’s Nachts grazen ze op de graslanden. Er wordt wel eens onderscheid gemaakt tussen ‘poldersmienten’ en ‘plassmienten’. Plassmienten zitten overdag op grote wateren zoals de Randmeren en de Waddenzee.
Omdat het grootste deel van de Europese populatie in Nederland overwintert, hebben we een internationale verantwoordelijkheid voor de smient. De Vogelbescherming heeft met succes de smient van de Nederlandse jachtlijst gehouden en ervoor gezorgd dat in Noord- en Zuid-Holland de smient niet gedood mag worden in het kader van schadebestrijding.
Verder is de smient erg gevoelig voor verstoring door (water)recreatie. Als wij achter in onze tuin lopen, vliegen ze al op. De smient staat op de Rode en Oranje Lijst van doortrekkende en overwinterende vogelpopulaties in Nederland. De zogenaamde ‘blauwe lijst’ maakt hier ook deel van uit. Daarop staan soorten waarvoor Nederland van groot internationaal belang is. De smient is één van de 24 soorten die op de blauwe lijst staat. Ook de meerkoet (soort van dag 3) en de grauwe en kolgans (soorten van dag 12) staan op deze lijst.
Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats.
𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘷𝘰𝘨𝘦𝘭𝘣𝘦𝘴𝘤𝘩𝘦𝘳𝘮𝘪𝘯𝘨.𝘯𝘭, 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘕𝘢𝘵𝘶𝘳𝘦 𝘛𝘰𝘥𝘢𝘺, 𝘚𝘰𝘷𝘰𝘯, 𝘳𝘢𝘮𝘴𝘢𝘳.𝘰𝘳𝘨
Ineke Bams 