(1 februari 2023)
Zie je een dood takje met oranje “wratjes” op de schors (zoals links op de collage), dan heb je te maken met het gewoon meniezwammetje. Je vindt het vooral op dood hout, maar deze schimmel kan ook gezond hout aantasten waardoor de aangetaste tak afsterft. Het komt zeer algemeen voor en is het hele jaar te zien.
Het gewoon meniezwammetje is een zogenaamde zakjeszwam (ascomyceet). Zakjeszwammen danken hun naam aan de sporenzakjes waarin de sporen worden gevormd (alleen met de microscoop te zien). Deze zitten vaak aan de buitenkant van het vruchtlichaam (de paddenstoel). Als de sporen rijp zijn, barsten de zakjes open en worden de sporen naar buiten geschoten.
Zakjeszwammen kunnen in twee stadia voorkomen: een geslachtelijke en een ongeslachtelijke. Het uiterlijk kan erg verschillen waardoor het soms twee aparte zwammen lijken. Bij het meniezwammetje is de ongeslachtelijke vorm lichtroze en tot 2 mm breed. De geslachtelijke vorm is kleiner, rood en 1,5 mm breed. Deze zijn er alleen in de herfst.
60% van de paddenstoelensoorten behoort tot de zakjeszwammen. Er zijn er wereldwijd 64.000 beschreven. De vormen zijn zeer divers en sommigen zijn heel klein (zoals zwarte stipjes op een dode stengel). Ook de schimmels die in een korstmos samenleven met een alg, zijn meestal zakjeszwammen. De elzenvlag die eergisteren aan de orde kwam bij de zwarte els, is ook een zakjeszwam.
(NB: de andere groep paddenstoelen zijn de steeltjeszwammen (basidiomyceten). Hierbij worden de sporen in een steeltje gevormd (ook alleen met de microscoop te zien). Hieronder vallen soorten als de vliegenzwam, het eekhoorntjesbrood en het elfenbankje.)
In de collage staan aan de rechterkant nog een paar voorbeelden van opvallende zakjeszwammen die je nu of later in het voorjaar zou kunnen tegenkomen. Van boven naar beneden: rode kelkzwam, een kogelzwam, een morielje en geweizwam.
Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats.
𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘮𝘺𝘤𝘰𝘭𝘰𝘨𝘦𝘯.𝘯𝘭, 𝘕𝘢𝘵𝘶𝘳𝘦 𝘛𝘰𝘥𝘢𝘺
Ineke Bams 