Soort van dag 48: rendiermossen

(17 februari 2023)

De winter, als er weinig groeit en bloeit, is bij uitstek de tijd om naar korstmossen te kijken (zie ook soort van dag 2). Korstmossen zijn organismen waarbij een alg (of een blauwalg) en een schimmel samenwerken. Ze hebben daar beide profijt van. Op zandgronden kun je in de winter heel goed rendiermossen zien. Samen met bekermossen en heidestaartjes vallen ze onder het geslacht Cladonia. Wereldwijd komen ongeveer 350 soorten van dit geslacht voor, waarvan 50 in Nederland.

Rendiermossen zijn struikvormig en grijsgroen van kleur en ze hebben vertakkingen. Die vertakkingen zijn hol en de uiteinden hebben meestal een afwijkende kleur. Ze groeien langzaam: maar zo’n 3-11 mm per jaar. De naam ‘rendiermos’ verwijst naar de geweivormige vertakkingen. In Lapland is echt rendiermos het hoofdvoedsel van rendieren. Echt rendiermos komt niet meer in Nederland voor.

Op de grond levende korstmossen zijn een goede indicator voor de zuurgraad van de bodem. De ene soort groeit namelijk op kalkrijke bodems, de andere op kalkarme (zure) bodems. Dat kan je helpen om te bepalen met welke soort je te maken hebt.

In de collage staan twee soorten rendiermos. De app ObsIdentify en de standplaats hebben me geholpen om de soorten op de foto’s op naam te brengen.

Op de foto’s bovenaan staat open rendiermos. De linker is vorig jaar gemaakt in de Lange Duinen op Ameland. De rechter foto is deze week gemaakt in Het Zeepe, binnenduinen op Schouwen. Open rendiermos is het algemeenste rendiermos van binnenduinen, heide en stuifzanden. Je kunt het ook op hout vinden.

Op de foto’s onderaan staat vals rendiermos. De foto’s zijn deze week gemaakt in de kalkrijke duinen van Walcheren tussen Oostkapelle en Domburg. De duinen vlak langs de kust zijn hier ’s winters grotendeels bedekt met korstmossen en mossen, waaronder dus vals rendiermos. Een detail zie je op de rechterfoto. Kenmerkend zijn o.a. de donkerbruine uiteinden van de vertakkingen. Vals rendiermos is het algemeenste rendiermos in kalkrijke duinen, op of nabij wit stuivend zand. Het leeft altijd op de grond.

Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats.

𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘉𝘓𝘞𝘎 𝘝𝘦𝘳𝘴𝘱𝘳𝘦𝘪𝘥𝘪𝘯𝘨𝘴𝘢𝘵𝘭𝘢𝘴 𝘒𝘰𝘳𝘴𝘵𝘮𝘰𝘴𝘴𝘦𝘯