Soort van dag 62: buizerd

(3 maart 2023)

Vandaag, 3 maart, is het World Wildlife Day, ingesteld door de Verenigde Naties. Deze datum is gekozen omdat het de ‘verjaardag’ is van CITES. CITES is een internationale overeenkomst die planten en dieren beschermt door de handel hierin te reguleren. Je krijgt met CITES-regels te maken als je beschermde dier- of plantsoorten (of delen of producten ervan) wilt verhandelen of vervoeren. Er is ook een lijst met Nederlandse soorten waarvoor deze overeenkomst geldt. Op deze lijst staan veel (roof)vogels maar ook bijvoorbeeld otter, wolf, walvisachtigen en steur. Er staan twee planten op: groenknolorchis en zomerschroeforchis.

Daarom vandaag aandacht voor de meest algemene roofvogel van Nederland die ook op de CITES-lijst staat: de buizerd. Je kunt hem vaak zien zitten op een paal, boven in een boom of langs de snelweg. De spanwijdte van zijn vleugels is 113-128 cm en van kop tot staart is hij ruim 50 cm lang. Ook valt de buizerd op als hij naar boven schroeft op de thermiek. Daarbij maken ze een heel kenmerkend mauwend geluid: https://www.vogelgeluid.nl/buizerd/.

Als je mij vraagt: ‘omschrijf een buizerd’, vind ik dat moeilijk. Ik zie hem zo vaak dat ik hem wel herken. Hoewel ik soms ook denk: is dat een buizerd, of toch…? Net zoals alles roofvogels (echte carnivoren) hebben ze een krachtige haaksnavel en sterke poten met gekromde nagels. Ze zijn erg variabel van kleur (van donkerbruin tot bijna wit) en tekening. De kop van de buizerd is breed en steekt niet ver uit. Ook de vleugels zijn breed. De staart is vrij kort en afgerond met smalle bandjes. Als hij vliegt, doet hij dat met snelle, beetje stijve vleugelslagen.

Buizerds broeden meestal in bomen of struiken. Daar maken ze nesten van een meter doorsnede.
Ze eten muizen, mollen en jonge konijnen. In de winter eten ze ook veel regenwormen. Verder is de buizerd een aaseter; daarom vind je ze ook langs snelwegen waar regelmatig verkeersslachtoffers onder dieren vallen.

In de jaren ’70 ging het slecht met de buizerd, vooral door het gebruik van landbouwgif wat ze binnen kregen via muizen. Er waren toen nog maar enkele honderden broedparen. Nu zijn er zo’n 20.000. ’s Winters komen daar nog eens 50.000 wintergasten bij. Toch zijn er ook nu nog bedreigingen: vervolging, vergiftiging, verlies van leefgebied, virusziekten onder konijnen, windparken en mogelijk loodvergiftiging door hagel (via aas). Buizerds worden vooral vervolgd door jagers (concurrentie) en weidevogelbeschermers (predatie van jonge weidevogels; ook met het oog op minder vergoedingen voor weidevogelbeheer). Deze verstoring gebeurt door schieten, verstoren van nesten en vergiftiging. Ook worden bomen en bosjes naast en in weidevogelgebieden verwijderd.

In de winter (oktober tot april) verblijft er nog een buizerdsoort in Nederland, de ruigpootbuizerd. Licht gekleurde buizerds worden nogal eens aangezien voor een ruigpootbuizerd.

Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats.

𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘝𝘰𝘨𝘦𝘭𝘣𝘦𝘴𝘤𝘩𝘦𝘳𝘮𝘪𝘯𝘨, 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘚𝘰𝘷𝘰𝘯