(12 april 2023)
Tussen de vogels op de weilanden achter ons huis zit regelmatig een tureluur (foto linksonder). We horen hem vaker dan dat we hem zien. De tureluur heeft een kenmerkende roep. Hij is makkelijk te herkennen aan zijn rode poten en snavel. In de vlucht valt de brede witte achterrand van de vleugels op en daarmee onderscheidt hij zich van gelijkende soorten.
Buiten de broedtijd vind je tureluurs vooral in zoute milieus (Waddenzee, Deltagebied), maar ook wel in ondiepe plassen en op slikkige gronden in het binnenland. Ze broeden aan de kust op kwelders (foto rechtsonder) en in natte open duinvalleien, heiden en vennen. De meeste broedparen vind je in het binnenland. Daar kun je ze vinden op vochtige (plasdras), kruidenrijke graslanden met veel graspolletjes en veel slootjes en greppels en die laat gemaaid worden. Precies zoals de graslanden achter ons huis, dus. Tureluurs broeden vrij laat: eind mei is pas de helft van de jongen uit het ei gekropen. Na drie à vier weken zijn de jongen vliegensvlug.
Tureluurs eten in het broedseizoen vooral wormen, insecten en spinnen. Buiten de broedtijd eten ze ook kleine wadslakjes, vlokreeftjes, visjes en kikkervisjes.
De Nederlandse tureluurs zijn grotendeels standvogel. Tureluurs uit Noord-Scandinavië en Rusland trekken helemaal naar West-Afrika.
Het aantal tureluurs (zowel broedparen als niet broedende exemplaren) nemen de laatste jaren licht in aantal af. Het aantal broedpaar ligt rond de 16.000-20.000. Oorzaken van de afname zijn de intensivering van de landbouw (waarbij graslanden homogener, droger en kruidenarmer zijn geworden en er eerder wordt gemaaid) in combinatie met lage waterpeilen. Ook op kwelders zijn ze door verruiging afgenomen. Het gaat wel beter met ze dan met andere weidevogels zoals de grutto en dat komt waarschijnlijk omdat ze minder kieskeurig zijn wat betreft hun broedgebied. De ouders komen steeds naar dezelfde plekken en kennen het broedgebied dus door en door. Tureluurs broeden graag in de buurt van kieviten, omdat kieviten felle nestverdedigers zijn. Daar profiteren de tureluurs ook van. Hier vind je meer informatie over waarom tureluurs mogelijk ‘de dans ontspringen’.
Aan de zuidkust van Schouwen-Duiveland ligt Plan Tureluur, aangelegd in 1991-2014. Hier is landbouwgrond teruggeven aan de natuur. Het gebied maakt deel uit van Nationaal Park Oosterschelde. De tureluur werd voor dit plan als symbool gekozen omdat deze vogel bijna het jaar rond hier te horen is. Plan Tureluur is een echt vogelparadijs, de moeite van een bezoek zeker waard.
Hier lees je waarom ik elke dag een soort plaats en kun je de eerdere soorten teruglezen.
𝘉𝘳𝘰𝘯𝘯𝘦𝘯: 𝘞𝘪𝘬𝘪𝘱𝘦𝘥𝘪𝘢, 𝘕𝘢𝘵𝘶𝘳𝘦 𝘛𝘰𝘥𝘢𝘺, 𝘝𝘰𝘨𝘦𝘭𝘣𝘦𝘴𝘤𝘩𝘦𝘳𝘮𝘪𝘯𝘨
Ineke Bams 